Licht. Tunnel. Grot. Uitgang…

Was het achteraf gezien naïef om een vakantie in het buitenland te plannen? Nee! NEE! Wij waren zelf het licht aan het einde van de tunnel. Bovendien, slechter kon het allemaal toch niet meer worden. Dus. Als een vaccinatie geen vrijbrief meer is, wat dan wel?

Ja maar, hoorden we opeens van het geheven vingertje, het ziet er helemaal niet rooskleurig uit hoor. Je kent de toon wel. Een beetje gelijk heeft het vingertje wel; onze briljante pandemiebestrijders slash -stuntelaars hebben de ‘partybereidheid na 6 maanden droogstaan’ van jong Nederland voor het oog van de rest van Nederland op zeldzame wijze onderschat. Natuurlijk gaat dat mis Hugo! Jezus man. Denk ‘s na. Zitten er überhaupt psychologen en sociologen in jullie denktanks? Zijn jullie zelf eigenlijk wel jong geweest?

Afijn. Een paar dagen later ging de tent weer op slot, was Nederland het lachertje van de wereld en zagen opeens heel veel mensen hun vakantie het putje in drijven. En bedankt. 

Achteraf is het altijd makkelijk praten, daarom schrijf ik dit vooraf. Voor mijn doen ben ik al die tijd superoptimistisch geweest. Zelfs het gezin keek ervan op. Hij? Glas halfvol? Ja ongelofelijk. Totdat testen voor toegang een sof bleek, de inwerktijd van Janssen naar 1 minuut werd verlaagd en de deltavariant klaar was met het maken van uitzonderingen. De perfect storm noemen ze dat. En die staat erom bekend dat hij halfvolle glazen tot de laatste druppel leeg slurpt.

De rest van de wereld heeft ons opeens liever niet. Ik overdrijf, maar het gezin zit wel opeens dag in dag uit op de sites van wijsopreis, de ANWB, nationale reisbureaus. Vakantievoorpret 2021. Nodeloos ingewikkeld. Pijnlijk irritant. Radeloosmakend. 

Niet dat ‘n ‘reisje’ (met de auto binnen Europa notabene) nu zo zaligmakend is, maar we mogen verdomme al zo weinig en al zolang niet. Dan krijg je dit. Je brein ziet de tunnel, het ziet het licht, begrijpt dat verkeerd en wat volgt is onomkeerbaar. 

Als vervolgens de negatieve berichten zich opstapelen gaat mijn kop knarsen. Wacht even, het vaccineren gaat nu toch goed? Waarom mogen we dan steeds minder? Huh? 10% van de ziekenhuisopnames nu is gevaccineerd. De rest niet. Dan lijkt mij het probleem helder. Niet vaccineren is ziek worden, is opgenomen worden, is de zorg onnodig belasten. Jezelf laten vaccineren is over je eigenwijze schaduw stappen en kiezen voor de groep. Het gaat niet om wat goed is voor jou, het gaat om wat goed is voor de samenleving.

De vrijheid van wél kiezen voor vaccineren wordt ingeperkt door de vrijheid om niet te kiezen voor vaccineren. Dit contrast heeft in de wetenschap ongetwijfeld een catchy naam. Iets dat eindigt op – wacht, wacht laat me raden – op isme. Toen we in de oertijd nog gezellig in groepjes rondtrokken, stond het welbevinden van de groep in alles voorop. Die hadden dit discours nooit gehad. Hoezo wil jij geen prik? Hier. Prik erin, niet zeiken, doorgaan. Anders is daar de uitgang van de grot. 

Een biljoen jaar onderweg…

Een zon starend naar een ding.

Vroeger was ik een zon. Eén zon hè, niet dé zon. Alles draaide om mij. Dat durf ik gerust zo te stellen. Overigens gebeurde dat niet bewust, ik had het nauwelijks in de gaten. De evolutie heeft dat zo geregeld vermoed ik. We warmden elkaar ook op, wij jongeren. Van je puberjaren tot je afstuderen begrijp je – kort door de bocht – alleen elkaar, de rest van de wereld doet er nauwelijks toe. Vandaar; alles draaide om mij en ons. Wij waren de zon en zonnen willen schijnen.

Dat dacht ik onlangs, toen ik vond dat die stekende pijn die soms zwabberend aanwezig is tussen een rib in mijn rug en een rib in mijn borst wel heel lang duurde. Ik schuif die pijntjes graag in de categorie ‘ouderdommetjes’. Dat is omdenken. Alles is beter dan een bezoek moeten brengen aan de huisarts. Bovendien, mijn ribben kneuzen graag. Dus.

De zon had uiteraard nooit zulke pijntjes. Hooguit katers en daaraan gerelateerde kwellingen.

Ik zie pijn als een waarschuwing, wat het in feite ook is natuurlijk. Een heads up voor de aanstaande aftakeling. Ik heb jou in het vizier, jij man van middelbare leeftijd. Hoeveel nieuwe dingen je ook leest en leert en hoe intensief je ook lekker meedoet, er komt een moment dat je afhaakt. Dat je toeschouwt en diep vanbinnen weet dat het er niet meer in zit. Dat de zon in jou langzaam maar zeker dooft. Je lijf eerst, later je geest. Als het goed is; het leven is daar niet altijd even eerlijk in.

Ergo, het universum hangt vol met dode sterren. (Is dat waarom kinderen wordt wijsgemaakt dat opa een ster in de hemel is?)

Dat is de ultieme confrontatie, de pracht van de zon in al haar glorie mogen ervaren en vervolgens plagerig traag verkruimelen naar een assige, uitgedoofde ster. En wat je niet weet of althans niet op die manier, is dat je er eigenlijk allang uit ligt. Jazeker. Kijk, kinderen krijgen houdt je bijvoorbeeld helemaal niet jong. Zodra ze kunnen praten noemen ze je dinosaurus. Ik bedoel maar. De wereld stopt dus niet. Die kent maar een richting; vooruit. Daarom leren we ook niks van onze geschiedenis. Waarom creëren we anders oplossingen en systemen die ons als mens – jong en oud – elke eerlijke kans op creativiteit, oorspronkelijkheid en ruimte om onze menselijkheid te ontwikkelen ontnemen.

Dat is niet omdat we dat willen, we kunnen niet anders. We zijn nu eenmaal niet voorzien van een ‘aan-knop’, we zijn voorzien van een ‘vooruit-knop’. En de geboorte is het moment dat die knop wordt ingedrukt. Intussen hebben we ons als mensheid in een situatie gemanoeuvreerd die maatschappelijk en emotioneel zo complex is dat de weg eruit bezaaid is met dichtwaaiende deuren en een moeder overste die zo pislink op ons is dat ze haar wraak richt aan ons allemaal. Allemaal. Ook aan jongeren die er op dit moment helemaal niks aan kunnen doen, maar wellicht wel in de toekomst er misschien iets aan zouden kunnen doen. Ik houd een slag om de arm.

Het gevolg is dat de tijd van je leven dat je een zon zou moeten zijn, je zodanig gebukt gaat onder de spanning en stress dat je dooft voordat je überhaupt kon schijnen. En wordt het idee onsterfelijk te zijn subiet aan je strot afgeknepen.

Maar goed, die fokking rib doet nog steeds verrekte veel pijn en ik klim inmiddels uit de bank als een oud, krakend mens op zoek naar een sprankje zonlicht van vroeger. Dat laatste puntje licht wat die ster aan de hemel een biljoen jaar geleden na een epische implosie deze kant op stuurde. Speciaal voor die man van middelbare leeftijd die het even nodig heeft om als een herboren zonnetje uit de bank te klimmen.