Daarna hangen we alles op aan de schedelplaat

Hij duwt en masseert, maar de huid boven de wenkbrauw zit muurvast. Ik zie hem twijfelen. Hij ziet mij twijfelen. Ik noem hem jij, hij noemt mij u. (Ik vermoed dat we maar een paar jaar schelen. Doet er verder niet toe.)

Hij drukt verder.

Zit waar ik nu druk bot? zegt hij.
Nee.
Is dit bot?
Nee.
Is dit je oogkast?
Die heb ik niet meer, zeg ik.
Is dit de piek?
Wat is piek?
Kunststof.
Ah. Ja, dat is piek.

Hij vertelt kalm over de stappen die hij van plan is om te gaan nemen en sluit zijn verhaal af met ‘en tenslotte hangen we de wenkbrauw op aan de schroefjes van de schedelplaat’.

Ho! Stop! We gaan wat ophangen aan de wat?
Stilte.
De wenkbrauw. Aan je schedelplaat, zegt hij.

Meteen weet ik hoe het voelt als je wit wegtrekt.

Na een flinke hap adem antwoord ik dat ik erg twijfel, terwijl ik – niet eens zo heel diep van binnen – weet dat er helemaal niks aan mijn schedelplaat wordt opgehangen. Ben je mal! Maar dat zeg ik niet hardop, verslagen als ik me voel. Die schedelplaat is mijn no-go. Het litteken weer openen. Al die onzekerheid, al die variabelen. Weer een ‘ongebruikelijke’ operatie. Weer een kans op infectie. Weer dat rukken aan de huid.

Ik ben opnieuw bij de plastisch chirurg om te onderzoeken of en hoe we de hangende wenkbrauw kunnen herstellen. Ik zit en luister, schat in en neem besluiten. We hebben de wijze waarop de positie van de wenkbrauw gecorrigeerd kan worden nog niet eerder besproken, vooral omdat ik er nooit expliciet naar heb gevraagd. In mijn onwetendheid dacht ik – aanname – dat een sneetje boven de wenkbrauw alles zou oplossen. Sneetje en vervolgens de bovenste huidlaag netjes omhoog trekken. Op z’n Goois’ zeg maar.

Tjonge, wat zat ik ernaast. Niet raar natuurlijk, want van anatomie weet ik helemaal niks en tijdens patiënt-arts gesprekken ben ik zelden 100% scherp.

Vandaar dus ho stop! Mijn brein kwam opstand. We gaan helemaal niks opnieuw openleggen. Dit soort operaties komen trouwens zelden voor, bovendien (en vooral); mijn schedelplaat is direct bij de uitvoering betrokken. Kortom; teveel variabelen die tot een infectie kunnen leiden en dus weer tot een verwijdering van de schedelplaat. EN DAT LEVERT MIJ HEEL VEEL STRESS OP! Net nu ik/we mijn/ons leven weer enigszins op de rit hebben. Trouwens, dit is een cosmetische operatie; geen levensreddende. Ik heb dus wél een keuze. Ik kan namelijk gewoon nee zeggen.

Na het gesprek liep ik met mijn ziel onder mijn arm naar buiten. Ik wilde snel weg van die plek. Dat klinkt misschien allemaal dramatisch, maar ik voelde op dat moment vooral twee knijpende handen om mijn keel. Diezelfde middag belde ik de huidspecialist en cancelde de massagebehandelingen die nog ingepland waren. Streep eronder.

Wat betreft communicatie ging dit gewoon niet goed. Ik kan het natuurlijk allemaal kapotrelativeren. Vergeleken met waar ik vandaan kom en wat ik en mijn gezin achter de rug hebben, is een hangende wenkbrauw peanuts. Klopt. Maar ergens gloorde een kans om de balans in mijn gezicht te herstellen en die kans verheerlijk ik dan zonder dat concreet wordt uitgesproken hoe die kans gerealiseerd wordt.

Wat je net hebt gelezen vond ruim een jaar plaats.

Van corona hadden we nog nooit gehoord. In het ziekenhuiscafetaria nam je nog gewoon plaats. Handen werden nog geschud. Na een gesprek met mijn neurochirurg over ‘de kwestie wenkbrauw’, besloten we nog één afsluitende afspraak te maken met de plastisch chirurg. Hij zou zelf ook nog even contact opnemen met de plastisch chirurg.

R. overtuigde mij om het gesprek nog een keer aan te gaan om netjes af te sluiten en ging zelf mee. (Op momenten dat ik maar 25% doortastend ben, vult zij mij aan tot 100%.) Dat gesprek vond onlangs plaats, op 31 december om precies te zijn.

Hij schetste een alternatief. Dat sneetje in het voorhoofd en de wenkbrauw tillen tot aan de plooi en alles wat ik aanvankelijk in gedachte had, is dus wél mogelijk, alleen heb ik het zelf nooit als voorkeur geopperd. Ergens tussen wens en gedachte is heel veel werkelijkheid blijven hangen. Miscommunicatie is een bitch. Hij schetste de situatie. Circa een uur onder narcose. Blauw oog. Peanuts. Risico’s zijn er altijd, maar op deze wijze worden ze in elk geval geminimaliseerd.

Je houdt er wel een zichtbaar litteken aan over, zei hij. Plastisch chirurgen houden niet van littekens. Ik opper dat ik nu ben uitgerust met een asymmetrisch duo wenkbrauwen, plus een extra huidflapje en een huidplooi waar je een frons verwacht. Ik denk dat ik wel kan leven met een litteken, lachte ik. (Voor de goede orde, boven op mijn kop tieren littekens en butsen welig.)

Gisteren viel de verwachte brief van ze zorgverzekeraar in de bus. (Elke plastische ingreep moet gemachtigd worden door de ziektekostenverzekeraar, ongeacht de medische oorzaak.)

Waarom wens ik ‘de lift’, lees ik in de brief. Over die vraag had ik gerust een beetje beledigd kunnen zijn. Maar ik weet meer van mijn situatie dan mijn verzekeraar. Mijn antwoord is net zo banaal en plat als de vraag; ik wil de balans in mijn gezicht terug en het proces waar ik nu al ruim 4 jaar inzit afsluiten.

Maar wat mij nog het meeste verbaast is dat de mentale last die ik heb van de wenkbrauw – nu ik weet dat er iets aan te doen is – er opeens wel is.

Vertrouw vooral je bubbel niet

Oké, gaat ie. Ik begeef me op glad ijs. Ik had me pertinent voorgenomen om mijn kop niet boven dit precaire maaiveld uit te steken. In ‘de grote nationale debatten’ hoor je één grote groep zelden of nooit; die van het weldoordachte midden. Het verstand.

In een samenleving die – aangewakkerd door social media – óf zwart óf wit schreeuwt, is het midden vooral angstig. Je wordt als je je uitspreekt namelijk onherroepelijk met de dood bedreigd of als een achterlijke weggezet. Wellicht merk je dat ik elk woord weeg. Best lastig, als je jouw boodschap met mooie zinnen wilt vertellen.

Iedereen mag een mening hebben. Twijfel is goed, kritisch zijn ook. Vertrouwen hebben ook. Als je niks en niemand vertrouwt, blijven alleen complottheorieën over om in te geloven. Als je op social media alleen maar op A klikt, krijg je alleen maar meer A. En als A fake news is, krijg je alleen maar meer fake news en bevestiging daarvan. Als je de NOS niet vertrouwt moet je eerst voor jezelf bewijzen waarom ze jouw vertrouwen niet hebben.

Wie geen vertrouwen heeft in de feiten, heeft nergens vertrouwen in. Dat is een dieper liggend probleem. De ironie is dat als je nergens vertrouwen in hebt, je ook geen vertrouwen hebt in jezelf. En vertrouwen is de basis. Je kunt niet vertrouwen als je jezelf niet vertrouwd om te geloven wat empirisch bewezen is. Als je zoekt naar ‘bewijzen’ voor jouw theorieën, ben je verplicht te zoeken naar hoe de RIVM en wetenschappers wereldwijd haar eigen onderzoeksresultaten verifieert en borgt.

Maar op de digitale platforms van deze nieuwe wereld volgen we liever dansdocenten die de waarheid wel in pacht hebben. Geven we duimpjes omhoog aan influencers die lak hebben aan welke maatregel dan ook: #ikdoennietmeermee. Volgen we individuen die het podium grijpen waar ze al zo lang naar smachtten. Een ziekelijke zucht naar volgers en aanhangers onder het mom van ‘laat je niet naaien door de overheid’. Sta je in Haarlem op een veldje je vrijheid te vieren.

In een tijd waarin zoveel onzeker is liggen de vertrouwelingen zonder vertrouwen in zichzelf voor het oprapen. Mensen die zeggen kritisch te zijn, maar niet naar hun eigen mening. Alleen naar de mening van de ander, zodra die mening niet strookt met hun mening. Zwart vs wit. Twee uitersten die niet langer bij elkaar worden gehouden door een weldenkend midden. Omdat het weldenkend midden moest ‘oppleuren’.

Met uitersten valt niet te redeneren.

Het is de mens eigen om te wijzen naar de zondebok. Machteloosheid is een machtig gevoel. Iemand moet de prijs betalen voor wat jou wordt aangedaan. Niet jij bent schuldig, maar hij. Je hoofd is bezeten door een gevoel waar je geen controle over hebt, iemand of een instantie de schuld geven geeft je die controle terug. Dubbel en dwars. Testosteron. Macht. Opluchting. Dat rechtvaardigheidsgevoel laat je je niet afpakken door de feiten.

Wie niet durft te vertrouwen op de wetenschap en de maatschappelijke vertaling daarvan door de politiek van de feiten naar voorwaarden en regels stapt naar de rechter. Ook daar krijgen ze nee op het rekest. En ironisch genoeg is dat precies het antwoord dat ze nodig hebben om te zeggen; zie je, klootzakken. Allemaal.

 

PS de foto is gemaakt in 1989 tijdens een optreden van de band Sacred Reich. Het leek me destijds een goed idee om een wegwerpcamera mee te nemen in de moshpit. Een dergelijke drukte is nu bijna niet meer voor te stellen.